Openbaar Ministerie, Lelystad

OM Lelystad klaar voor de toekomst

Interview: Monique Smit - Hootsman architectuurbureau

Compact, transparant en aangepast aan toekomstige energie- en gebruikseisen – zo is het nieuwe gebouw van het Openbaar Ministerie in Lelystad te typeren. Voor architect Rob Hootsmans betekende het een zoektocht naar een symbiose tussen generiek en specifiek.

‘De Rijksgebouwendienst vroeg een marktconform pand’, vat projectarchitect Monique Smit de opdracht samen. ‘Het OM maakt maar tien jaar gebruik van het gebouw; daarna moet het geschikt zijn voor andere gebruikers. Vandaar dat we ons in het ontwerp hebben geconcentreerd op vrije indeling.’ De constructie bestaat uit T-vormige prefab betonnen gevelelementen en een dragende kern waarin alle voorzieningen zijn ondergebracht. Tussen gevel en kern zijn gewichtsbesparende bollenplaatvloeren gespannen. Op die manier hoefden geen dragende wanden of kolommen te worden geplaatst en is er veel flexibel in te delen ruimte.

Klimaatgevel en BKA

In de gevel overheerst glas. Niet alleen uit het oogpunt van transparantie, maar ook om energiebesparing te realiseren. Daarom is een klimaatgevel toegepast. De buitenbeglazing bestaat uit structureel dubbelglas; aan de binnenzijde zijn enkelglas klimaatschuiframen van Metaglas geplaatst. De lucht in de spouw tussen deze glasvlakken warmt op of koelt af en geeft warmte of koude af aan water dat wordt opgeslagen in bronnen in de bodem. Dit water wordt vervolgens gebruikt voor verwarming of koeling via leidingen in de vloeren, ofwel betonkernactivering (BKA). ‘In principe moeten de schuiframen dus dicht blijven’, zegt Smit. ‘Ze kunnen alleen open omdat dat makkelijker schoonmaakt. Om het ritme – overal is de stramienmaat van 1,80 meter zichtbaar – niet te verstoren, hebben we gekozen voor zo slank mogelijke detaillering.’ De combinatie van klimaatgevel en BKA zorgt voor een constant binnenklimaat tegen minimaal energieverbruik. Dat levert een EPC op van 0,8, ruim onder de eis van 1,1 die geldt voor kantoorgebouwen.

Eén met de omgeving

De klimaatgevel is tegelijk onderdeel van de bekleding van de gevel. De glasvlakken sluiten naadloos aan op zwart gecoate roosters van geperforeerd aluminium – dezelfde die vaak in varkensstallen of voor traptreden worden toegepast. Achter de roosters zijn ventilatieluiken weggewerkt waarmee gebruikers naar wens het binnenklimaat kunnen aanpassen. In de horizontale banden zijn bovendien spiegels achter de roosters geplaatst. Monique Smit: ‘In combinatie met spiegelingen in het glas ontstaat een bijzonder moiré-effect en wordt het gebouw één met de omgeving. Ongeacht functie of gebruik, precies zoals de bedoeling was.’