Laboratorium Universiteit Twente

Licht en lucht in laboratoriumgebouw Universiteit Twente

Interview: Peter Vermeulen - Architectenbureau Van Mourik Vermeulen

Universiteiten spannen zich steeds meer in om studenten te trekken: universiteitscomplexen worden bijvoorbeeld visueel steeds aantrekkelijker. Zo ook laboratoriumgebouw Zuidhorst van de Universiteit Twente in Enschede: bij de opening eind jaren zestig zwaar en donker, na een renovatie nu uitnodigend en transparant. Architectenbureau Van Mourik Vermeulen uit Den Haag ontwierp het oorspronkelijke gebouw en was ook verantwoordelijk voor de uitwerking van de renovatieplannen.

Zuidhorst is één van de vier gebouwen (‘satellieten’) rond het centrale gebouw De Horst van de opleidingen Werktuigbouwkunde, Civiele Techniek, Technische Geneeskunde, Biomedische Technologie en Industrieel Ontwerpen. In de satellieten vonden ooit op allerlei terreinen proefnemingen plaats, maar die werden overbodig toen simulaties op de computer hun intrede deden. Noord- en Oosthorst zijn nu getransformeerd tot onderwijsgebouwen, Westhorst huisvest een werkplaats en laboratoria en de langwerpige Zuidhorst werd het laboratorium voor Biomedische Technologie en Technische Geneeskunde.

Transparant

‘De oorspronkelijke Zuidhorst had een voor zijn tijd gebruikelijke gesloten, golfplaten gevel’, vertelt projectarchitect Peter Vermeulen. ‘De moderne tijd vereist juist openheid. Licht was dan ook voorwaarde en inspiratiebron bij het nieuwe ontwerp. De oude gevel is verwijderd, maar de staalstructuur van kolommen en spanten is gehandhaafd. Hij dient als basis voor een nieuwe vliesgevel die voornamelijk uit glas bestaat en afwisselend transparant en translucent is.’ Achter de gevels bevinden zich zogenoemde zit-werkruimtes en de laboratoriumruimtes. Deze moeten van elkaar gescheiden, maar wel in elkaars nabijheid zijn. Vermeulen: ‘We hebben gekozen voor een strook zit-werkruimtes die zich als het ware in twee u’s om twee atria slingert. De laboratoria liggen aan de andere kant van het gebouw en worden door een gang van de zit-werkruimtes gescheiden.’

Bijzondere klimaatbeheersing

Deze atria hebben ook een bijzondere functie in de klimaatbeheersing in het gebouw. Met hun enkele beglazing vormen ze een vergrote spouw tussen de buitenlucht en de zit-werkruimtes. Extra smalle, voor dit project op maat gemaakte Total Glas ventilatiepanelen in de vliesgevel zorgen voor een verbinding tussen binnen- en buitenlucht. Ze gaan automatisch open en dicht naar gelang de behoefte aan ventilatie. ‘Daardoor heerst er in de atria een tussenklimaat’, aldus Vermeulen. ‘De zit-werkruimtes staan daarmee in verbinding via Total Glas schuifpuien. Warme lucht kan zodoende via een atrium worden afgevoerd en frisse lucht toegelaten.’ Mocht het toch te koud worden, dan kunnen heaters in de atria de temperatuur verhogen. ‘En’, besluit Vermeulen, ‘doordat de schuifpuien zo fijn gedetailleerd zijn, heb je in de zit-werkruimtes een gevoel van ruimte en een goed zicht op de olijfbomen in de atria.’