Groot Hoogelande, Wassenaar

Wassenaarse landgoedstijl

Interview: Jos van Eldonk - Soesters van Eldonk architecten

Een melkfabriek tussen statige villa’s, kan dat? Nee, vonden ze in Wassenaar. Enkele jaren geleden ontstonden plannen om de fabriek uit te kopen. Maar dan moesten de ideeën voor de vrijgekomen ruimte wel genoeg opbrengsten genereren. De vier villa’s die Jos van Eldonk van Soeters van Eldonk architecten ontwierp, voldoen in ieder geval aan dat criterium. En ze passen in de ‘landgoedstijl’ van de omgeving.

‘Dit was een unieke mogelijkheid’, begint Jos van Eldonk. ‘Veel mooie gebieden zijn hermetisch afgesloten voor woningbouw. Hier in Wassenaar, waar voorheen de Menken- fabriek stond, troffen we één van de mooiste plekjes van Nederland aan: een parkachtig landschap, de sfeer van een echt landgoed zoals in Engelse kostuumfilms. En precies daar mochten wij, onder een aantal voorwaarden uiteraard, iets moois neerzetten.’ De belangrijkste eisen voor Groot Hoogelande waren, behalve voldoende opbrengsten voor de uitkoop, dat niet meer dan de oppervlakte van de fabriek zou worden bebouwd en dat een deel zou worden gebruikt voor de nieuwbouw van een verzorgingshuis.

Hoofd- en bijgebouwen

Het stedenbouwkundig plan voorzag in nogal massieve gebouwen rond een grote hof. ‘Maar’, zegt Van Eldonk, ‘dat zou geen recht doen aan de landgoedachtige setting. Daar was het allemaal veel te groot voor. We wilden liever villa’s in een negentiende-eeuwse stijl inpassen.’ Een witgepleisterde, op het oog iets grotere villa staat min of meer centraal; eromheen staan de andere drie in rode baksteen - bijna als een soort bijgebouwen. Van Eldonk: ‘Er is geen sprake van hiërarchie, maar net als op een klassiek landgoed wilden we wel de sfeer van een hoofd- en bijgebouwen creëren.’ Ook de architectuur is geïnspireerd op de stijl van een klassiek landgoed. Eén van Van Eldonks inspiratiebronnen was het even verderop gelegen raadhuis ‘De Pauw’. Van Eldonk: ‘Als je dat gebouw aan de ene kant binnenstapt, kun je meteen uitkijken op het landschap aan de andere kant. Heel bijzonder.’ Datzelfde hebben de vier villa’s in Groot Hoogelande: een hal van voor tot achter. Minstens zo opvallend zijn de voor moderne begrippen rijke decoraties die ‘twinkelen tegen de lucht en spelen met licht en schaduw’. Jos van Eldonk: ‘In feite zijn het melkflessen die we opnieuw hebben vormgegeven, ter herinnering aan de fabriek.’

Sfeer verkopen

Anders dan op een landgoed woont er in Groot Hoogelande meer dan één familie. Elke villa herbergt acht riante appartementen en verder beschikken de bewoners over onder meer ondergrondse parkeergarages, een gezamenlijk zwembad en een fi tnessruimte met fraai uitzicht op de omgeving. ‘Luxe vraagt een bepaalde uitstraling’, aldus Jos van Eldonk. ‘Acht balkons aan zo’n gebouw zouden funest zijn. Daarom hebben we gekozen voor een gevarieerd beeld met een mix van balkons, terrassen en wintertuinen, maar dan liefst wel met zo veel mogelijk lichtinval. De glazen balkonafscheidingen en balustrades van Metaglas lossen dat heel elegant op. Zo blijft de totaalaanblik toch sjiek. We wilden per slot van rekening niet alleen appartementen, maar ook een bepaalde sfeer verkopen.’